Patrologia - (gr. pater - ojciec, logos - nauka) jest częścią historii literatury chrześcijańskiej, obejmującą autorów starożytnych, którzy zajmowali się teologią (wg J. Quastena).

Uwzględnia ona wszystkie zabytki literatury wczesnochrześcijańskiej, tj. utwory, których autorstwo jest ustalone, jak i te, których autorstwa niemożna ustalić; zajmuje się tak pisarzami ortodoksyjnymi jak i nieortodoksyjnymi, przyznając preferencję tym pierwszym, głównie Ojcom i doktorom Kościoła; stąd też określa się patrologię jako naukę o Ojcach Kościoła; chronologicznie obejmuje: na Zachodzie wszystkich pisarzy chrześcijańskich do Izydora z Sewilli (+636), na Wschodzie do Jana Damasceńskiego (+749); większość z nich pisała po grecku lub po łacinie; do III w. dominował zdecydowanie język grecki tak na Wschodzie jak i na Zachodzie; później na Zachodzie pierwszorzędną rangę zyskała łacina; na Wschodzie obok greki pojawił się język syryjski, koptyjski i armeński (ormiański).

Ojcowie Kościoła

Współcześnie nazywamy “Ojcami Kościoła” tych pisarzy wczesnochrześcijańskich, których wybitność weryfikuje się poprzez poczwórne kryterium: prawowierność nauki, świętość życia, starożytność i aprobatę Kościoła.

Doktorzy Kościoła

Na 32 tytuły “doktora Kościoła”, które nadano do 1978 r., połowa przypada Ojcom Kościoła. Są nimi:

- na Zachodzie                                

1. Hilary z Poitiers +367 

2. Ambroży +397

3. Hieronim +419

4. Augustyn +430

5. Piotr Chryzolog +450

6. Leon Wielki +461

7. Grzegorz Wielki +60

8. Izydor z Sewilli +636


- na Wschodzie

1. Atanazy Wielki +373

2. Efrem Syryjski +373

3. Bazyli Wielki +379

4. Cyryl Jerozolimski +387

5. Grzegorz z Nazjanzu +390

6. Jan Chryzostom +407

7. Cyryl Aleksandryjski +444

8. Jan Damasceński +749