Zarys Wychowania Moralnego i Obywatelskiego - Stanisława Sarjusz-Wolska

Choć wychowanie dzieci jest kluczowe dla rodziny i społeczeństwa współcześnie wydaje się, że rodzice – teoretycznie najbardziej zainteresowane osoby w sprawie – nie przywiązują do sprawy zbyt dużej wagi. Jest to przyczyną wielu nieszczęść rodzinnych i społecznych.

Złe relacje pomiędzy pokoleniami, pomiędzy rodzeństwem w dorosłym życiu, rozpad małżeństw i rodzin. Wreszcie niesolidność w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym; są to tylko owoce złego wychowania, które będziemy zbierać jeszcze długo. Długo pod warunkiem rozpoczęcia odwrotnego trendu, to znaczy przywrócenia wychowaniu młodego pokolenia jemu należnej pozycji. Pod warunkiem zobaczenia problemu. Jeśli zaś go w porę nie zobaczymy, to już nie musimy się martwić. Jedynym co nam zostanie to zejść ze sceny świata.

Nie pierwszym i nie ostatnim bylibyśmy narodem odchodzącym w niepamięć z powodu zagubienia w hedonizmie celu istnienia.

(...) Tu z pomocą może nam przyjść pani Stanisława i jej „Zarys wychowania moralnego i obywatelskiego”. I choć nie jest to pozycja pozbawiona wad, to wydaje się, że szczególnie cenne jest w niej ukazanie wychowania jako procesu trudnego i rozłożonego na etapy, którego celem nie jest dobre samopoczucie wychowanka czy wychowawcy. Wręcz przeciwnie, zastosowanie choć części z rad zawartych w tej pozycji doprowadzi nieraz do łez prawdopodobnie obie strony.

Jednak skutkiem niejako ubocznym zastosowania metod podanych tu jest dobre samopoczucie, nie zaś celem samym w sobie.

– z Przedmowy Jacka Hogi

Zarys Wychowania Moralnego i Obywatelskiego to pierwsza z serii podręczników „Drzewiej Bywało”, które ukażą wam, drodzy Czytelnicy, jak „drzewiej” wyglądała w naszym kraju praca u podstaw i edukacja najmłodszych Polaków. Zarys Wychowania to korzeń owego drzewa; traktuje bowiem w całości o czymś, co leży u podstaw wszelakiego dalszego działania – w szkole i dorosłym życiu – a co w obecnej globalnej chwili, z powodu politycznej niewygody, nagminnie pomijane jest milczeniem. A przecież kręgosłup moralny – bo o nim mówimy – stoi za każdą ludzką postawą, niezależnie od wieku. Zasady zachowania: względem siebie, najbliższych, tych nie tak bliskich oraz społecznego ogółu będą wpływały na decyzje tak stojącego u szczytu narodu polityka, jak i zwyczajnego, pospolitego obywatela.

Zarys Wychowania nie zaintryguje Was nowoczesną, psychologiczną teorią rozwoju intelektualnego, behawiorystycznego i innych uwielbionych przez pedagogów XXI wieku przymiotników. Znajdziecie tu za to szablony bardziej ponadczasowe – zahartowane upływem wieków i nasączone tradycyjnymi, Katolickimi wartościami. Mniej teoretyzowania o tym, dlaczego człowiek jest, jaki jest, a więcej tego, jakim naprawdę powinien być.

Spis treści:

1. Przedmowa Jacka Hogi 7

2. Przedmowa dra Zygmunta Kukulskiego 11

3. Uwagi wstępne 15

4. Wrodzone cechy narodowe 21

5. Wady i braki 23

6. Zadanie wychowawcze 23

7. Szkody moralne wyrządzone przez niewolę 25

8. PODSTAWY WYCHOWANIA 27

9. Myśli przewodnie 27

10. Ogólne zasady wychowania 27

11. Higiena nerwów i ciała 30

12. Kształcenie uzdolnień zmysłowych 33

13. Poczucie rzeczywistości 34

14. Kształcenie woli 37

15. KSZTAŁCENIE UCZUĆ 42

16. Religia, miłość Boga i bliźniego. 44

17. Miłość ojczyzny 49

18. Miłość prawdy, dobra i piękna 52

19. Miłość własna i ambicja 55

20. Kształcenie zmysłu moralności 58

21. SZTAŁCENIE POCZUCIA ODPOWIEDZIALNOŚCI 63

22. Obowiązki względem siebie w zakresie moralnym 63

23. Obowiązki względem siebie w zakresie fizycznym 65

24. Obowiązki w rodzinie 67

25. OBOWIĄZKI WZGLĘDEM SPOŁECZEŃSTWA I WŁASNEGO PAŃSTWA 73

26. Poczucie państwowości 82

27. Organizacja sił intelektualnych i moralnych 84

28. Stwarzanie silnych ośrodków równowagi 86

29. Rozwijanie poczucia i zrozumienia odpowiedzialności obywatelskiej 88

30. Wykształcenie zawodowego przygotowania 91

31. Przygotowanie do stanowisk kierowniczych 95

32. Wyrabianie umiejętności przodowania 97