Ostatnia z książek opublikowanych przez prof. Mariana Zdziechowskiego przed śmiercią.

Jest to jedno z najważniejszych dzieł antykomunistycznego nurtu polskiej myśli politycznej, będące erudycyjną krytyką bolszewizmu, analizowanego na szerokim tle polskich, europejskich i rosyjskich przemian kulturowych, społecznych i politycznych drugiej połowy XIX i początku XX wieku, które doprowadziły nie tylko do triumfu komunizmu w Rosji i powstania totalitarnego reżimu lecz także do upowszechnienia się ideologii bolszewickiej poza Rosją.

Autor wykazuje jak bolszewizm obecny jest w sposobie myślenia i działania wielu Polaków i Europejczyków (zarówno u zwykłych obywateli, jak i u ich politycznych przedstawicieli). Szczególnie cenne są refleksje dotyczące niszczenia przez wielu polityków Dwudziestolecia międzywojennego - mających bolszewickie zapędy i sympatie do komunizmu - polskiej tradycyjnej kultury materialnej i duchowej oraz ładu społecznego. W książce Autor przytacza wiele przykładów wściekłego niszczenia zasłużonych dla przetrwania polskości i katolicyzmu warstw społecznych osiadłych na wsi i opartych o prywatną własność ziemi.

Część zawartych w tekstów powstała we wcześniejszym dziesięcioleciu Polski Niepodległej; pierwsze - jak czytamy to w Przedmowie - były pisane w czerwcu 1926 roku, gdy jeszcze miałem niektóre złudzenia. Potem złudzenia poczęły stopniowo się rozwiewać, choć zrazu nie wyobrażałem sobie, ażeby rzeczywistość miała je ostatecznie pogrzebać.