Książka "Wielcy i mali" Zofii Kossak to zbiór 4 gawęd historycznych z terenu Beskidów i Śląska Cieszyńskiego: osnutych na motywach legend o Imku Wisełce oraz rozbójniku beskidzkim Ondraszku Szebeście, opowieści hagiograficznej o świętym Janie Sarkandrze oraz historii ostatniej księżnej cieszyńskiej Piastównie Elżbiecie Lukrecji i tragedii wymierających Piastów Śląskich, których dziedzictwo przechodzi w ręce Habsburgów. Utwory wydane do tej pory tylko dwukrotnie - w roku 1927 i 37, były efektem fascynacji śląską kulturą i polskością. Dzięki wartkiej akcji i wiernie oddanym realiom oraz mowie książka przybliża niemal nieznane korzenie polskości na śląskiej ziemi. Publikacja oparta o bogate źródła, łączy w sobie rzetelność historyczną i znakomity warsztat literacki; podkreśla piękno i polskość tych ziem.

Swoją twórczością poświęconą Śląskowi Zofia Kossak wpisywała się w strategię przybliżenia tej dzielnicy mieszkańcom  nowo powstałej II Rzeczypospolitej oraz popularyzacji historii i walorów turystycznych południowej części województwa śląskiego, tzw. "zielonego Śląska".

Pisarka nie opowiada całościowej biografii swoich bohaterów, lecz koncentruje się na wybranych epizodach, tworząc pełnokrwiste portrety postaci żyjących kilkaset lat wcześniej. Obok fabularyzowanych opowieści o życiu bohaterów w opowiadaniach znaleźć można bardzo ciekawe opisy miejsc, w których toczy się akcja. Są to miasteczka i krajobrazy, takie, jak widziała je Zofia Kossak na początku lat dwudziestych XX wieku. Mieszkając w Górkach Wielkich, z zainteresowaniem i zachwytem odkrywała piękno ziemi cieszyńskiej, a następnie z niezwykłą wrażliwością malarską odmalowała je na kartkach swojej książki.