Fragment wstępu książki: Polska XXI wieku. Nowa wizja i strategia rozwoju - Julian Sokołowski | Abp Kazimierz Majdański
„...Abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną” (Rdz 1,28)
Wolno sięgać we wszelkich poważnych rozważaniach o „Ziemi, planecie ludzi” (A. Saint –Exupéry) do świadectwa Objawienia, zawartego w pierwszych wersetach Księgi Rodzaju. Mówi ta Księga o tym, z jaką pieczołowitością zatroszczył się Stwórca o wyposażenie Ziemi. A gdy „widział, że to dzieło było dobre” (por. Rdz 1, 9. 18. 25) powiedział pierwszym ludziom, którzy byli koroną stworzenia: „Czyńcie sobie ziemię poddaną”.
Stał się więc człowiek włodarzem Ziemi i objął nad nią panowanie. I tak jest dotąd. Przy czym panowanie człowieka nad Ziemią zdradzało i zdradza podstawowe niedobory: choćby tylko tak dziś widoczny niesprawiedliwy podział ziemi, a także traktowanie jej jako przedmiotu zysku i wyzysku, aż do zatruwania i wyjaławiania Ziemi, i to właśnie w epoce głoszonego w każdej dziedzinie „postępu”. Troska więc Autorów o formację wychowawczą i stan nauki, zajmuje w „nowej wizji i strategii rozwoju Kraju” wybitnie poczesne miejsce. W Polsce, kraju rolniczym, uprawa ziemi wymagała zawsze wielkiego wysiłku i na ten wysiłek Polacy chętnie się godzili, miłując ją i będąc jakby wzajemnie przez nią miłowani, co
uroczo wypowiedział Władysław St. Reymont w tym zwłaszcza fragmencie „Chłopów”, który opisuje śmierć Macieja Boryny.
2. Trzej wybitni przedstawiciel nauki polskiej, Profesorowie: Julian Sokołowski, Jacek Zimny i Ryszard Kozłowski, autorzy opracowania – programu p.t. „Polska XXI wieku – nowa wizja i strategia rozwoju”, są odkrywcami takich prawideł oddanych do zarządzania naszą „Ziemią planetą ludzi”, zaludnioną, choć demograficznie topniejącą w Europie, że stwarza to odpowiedź na zgłaszane pilnie potrzeby w zakresie m.in. wody pitnej czy źródeł energii, niezbędnych dla współczesnego człowieka, a coraz trudniejszych do zdobycia i coraz kosztowniejszych. Chodzi zwłaszcza, choć nie tylko, o nowe odkrycia tych zjawisk, które kryje w sobie Ziemia, i to przede wszystkim nasza ojczysta ziemia, wyposażona w podziemne zasoby energii geotermalnej, które zawierają zbiorowiska wód gorących, o pojemności nie mniejszej niż wody Bałtyku. Co zaś jest szczególnie ważne, to to, iż źródła tej energii są odnawialne, podobnie jak i inne nasze zasoby naziemne. Nie jest to więc nieodwracalna eksploatacja, w przeciwieństwie np. do złoży węgla kamiennego czy brunatnego, ropy i gazu, także zresztą stanowiących nasze wielkie bogactwo narodowe, którymi włodarzyć należy bardzo mądrze i perspektywicznie.
3. Bliższa charakterystyka odkryć naszych Uczonych, nie należy do autora obecnego Słowa wstępnego. Wolno mu jednak wyrazić podziw dla dzieła Stwórcy całej Ziemi, a także naszej ojczystej ziemi, tak szczególnie udarowanej, jak to wynika z dokonanych i przedstawionych w obecnym opracowaniu różnorodnych odkryć. Należy przy tym dodać, że Uczeni nasi dokonali wielu eksperymentów, które potwierdzają słuszność Ich odkryć. To decydująco ważne. Dlaczego jednak te odkrycia nie są promowane i wdrażane? Mogłyby one wszakże zapobiec galopującemu zbiednieniu naszego ograbionego w czasie ostatniej wojny i po wojnie Kraju. Czyżby Polska nie miała prawa odrodzić się pod każdym względem, także ekonomicznym? Zresztą zdrowa ekonomia służy także ładowi moralnemu, na co Autorzy pracy są szczególnie wrażliwi. To niezwykle charakterystyczne i cenne. Cenne zwłaszcza w zakresie troski o dobro Rodziny. Jest to jedyna droga rozwoju ludzkości, wszak „przyszłość ludzkości idzie przez rodzinę” (Jan Paweł II, Familiaris consortio, n. 86). To właśnie tak rozbrzmiewa dziś coraz bardziej dramatyczne echo pierwszych wersetów Objawienia: „...Abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną” (Rdz 1, 28).
Ośmielamy się kierować te słowa do Wszystkich, którym zależy na dobru świata, Polski i każdego Człowieka. Trzeba Mu oddać jego prawa i trzeba go oddać Bogu –Stwórcy. Do Autorów zaś obecnego opracowania kierujemy słowa pełnej szacunku i uznania wdzięczności, prosząc: NIE USTAWAJCIE!
Abp prof. Kazimierz Majdański
założyciel Instytutu Studiów nad Rodziną
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
Warszawa –Łomianki
SPIS TREŚCI
SŁOWO WSTĘPNE / Arb. Prof. K. Majdański / 13
I. WIARA I NAUKA 15
1. W obronie Szkoły błogosławionej Karoliny Kózkówny /J. Zimny/…. 17
Krótka historia wsi i szkoły ...18
Prymas Stefan Wyszyński i młodzież o bł. Karolinie ... 20
Znaczenie szkoły w rozwoju Wał –Rudy ... 20
Plany na przyszłość ... 21
Szkoła do likwidacji... 22
Zamiast zakończenia ... 23
2. Znaczenie nauki w strategii rozwoju Polski /J. Zimny/... 25
Wprowadzenie... 25
Troska Jana Pawła II o polską naukę i kulturę ... 25
Wykorzystać własne zasoby naturalne i ludzkie ..... 26
Jakie kierunki nauki i gałęzie przemysłu rozwijać? ... 26
Co na to rządzący? ... 26
Jaka jest pozycja obecna nauki polskiej? ... 27
Ratować naukę polską ... 27
Inny przykład Korea Południowa...28
Jakie gałęzie nauki i techniki dla Polski?...28
Jakie są tendencje światowe w nauce?...29
Co z tego wynika dla Polski?...29
Najważniejszy priorytet dla edukacji i nauki...29
Najważniejsze oczekiwania...30
Literatura ...30
II. ZASOBY PRZYRODNICZE POLSKI 33
1. Czy Polska może być samowystarczalna energetycznie? /J. Zimny/… 35
Konieczność powstrzymania globalnych zmian klimatu...35
Stan energetyki w Polsce, nowe standardy ekologiczne w UE...35
Zasoby energetyczne Polski kopalne i odnawialne (OŹE)...36
Możliwości wykorzystania rodzimych zasobów kopalnych (węgiel, ropa, gaz)... 37
Możliwości wykorzystania rodzimych zasobów odnawialnych (OŹE)...37
Bilans potencjału energetycznego zasobów odnawialnych (OŹE) w Polsce...39
Uszeregowanie technicznego potencjału energetycznego (OŹE)...39
Koszty wytwarzania jednostki ciepła z różnych źródeł w Europie Zachodniej i
Polsce...40
Prognozy rozwoju energetyki w Polsce ...40
Podsumowanie...41
Wnioski ...41
Literatura...42
2. Niewiedza społeczeństwa rodzi szejków w Polsce /J. Sokołowski, J. Zimny/...43
Wprowadzenie...43
Ocena zasobów ropy i gazu w Polsce...43
Rzeczywistość prawna ...44
Literatura...46
3. Pouczająca lekcja – wnioski z największej awarii energetycznej /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny /....47
Sytuacja energetyczna Polski...48
Wyjątkowe przyrodnicze usytuowanie Polski...48
4. Wnioski dla Polski z awarii energetycznych /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/...51
Wprowadzenie...51
Kto winien?...51
Co dalej Europo? ...52
Co robić?... 52
Pomysły na koniunkturę i rozwój energetyki...52
Wnioski dla Polski ...53
Jaka wizja dla Polski?...55
Ekologiczno – energetyczna koncepcja Polski...55
Podsumowanie...57
III. ODNAWIALNE ZASOBY I ŹRÓDŁA ENERGII W POLSCE 59
1.Energetyka geotermalna /J. Sokołowski/ ...61
Wprowadzenie...61
Warunki występowania wód geotermalnych w Polsce ...62
Zasady projektowania rozwoju geoenergetyki ...64
Wykorzystanie wód geotermalnych w strategii zrównoważonego rozwoju ...64
Historia pozyskiwania energii z wód geotermalnych w Polsce ...66
Charakterystyka polskich części prowincji geotermalnych...69
Literatura...73
2. Mała energetyka wodna /J. Zimny/...77
Wprowadzenie...77
Jak było? ...77
Jak jest?...77
Potencjał energetyczny wód płynących w Polsce...79
Zasoby wód płynących...80
Maszyny wodne... 80
Jaki pożytek z elektrowni wodnych?...81
Jakie mamy przepisy?...82
Jakie mamy zobowiązania?...82
Mała energetyka – duże korzyści ...83
Brak strategii rozwoju, konieczne zmiany...83
Literatura...83
3. Energetyka słoneczna /J. Zimny/...85
Wprowadzenie...85
Zasoby krajowe kopalnych surowców energetycznych...85
Zasoby krajowe odnawialnych źródeł energii...85
Energia słoneczna – zastosowania dla Polski...86
Ogniwa fotowoltaiczne do produkcji energii elektrycznej, zastosowania...88
Aktywne systemy wykorzystywanie energii słonecznej ...89
Kolektory słoneczne...90
Pasywne systemy wykorzystania energii słonecznej...91
Koszty ...92
Typowe zastosowania...92
Literatura...92
4. Energetyka wiatrowa /J. Zimny/...95
Wprowadzenie ...95
Potencjał energetyczny wiatru...95
Rozwój technologii ...98
Zastosowania ...99
Ekonomika i aspekty ochrony środowiska...100
Wnioski ...101
Literatura...102
IV. KIERUNKI ROZWOJU POLSKI 105
1. Jaka przyszłość polskiej energetyki? /J. Zimny/...107
Bilans energetyczny kraju a samowystarczalność energetyczna...107
Konieczność wykorzystania odnawialnych zasobów energii (OŹE)...108
Potencjał energetyczny odnawialnych źródeł energii w Polsce ...108
Dotychczasowe modele paliwowo- energetyczne Polski ...109
Jaki model paliwowo –energetyczny dla Polski ...110
Z czym jechać do Moskwy?...111
Literatura ...112
2. „Polska –Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006” a rozwój energetyki z zasobów odnawialnych /J. Zimny/...113
Jaki jest NPR?...113
Czego dotyczy?...113
Mocne strony gospodarki narodowej...114
Konieczna zmiana strategii, błędne założenia ...114
Rozwój czy demontaż państwa ...114
Rząd nie ma wizji rozwoju Polski...115
Modele gospodarki paliwowo – energetycznej...115
Jaki model dla Polski? ...115
Jaka strategia Unii Europejskiej? ... 116
Co to znaczy dla Polski? ...116
Co z energetyką zasobów odnawialnych w UE i Polsce?...116
Wnioski ...117
Literatura...118
3. NUTS – kolejny rozbiór Polski? /J. Zimny, J. Sokołowski, R.H. Kozłowski/.....119
Kto i kiedy to opracował? ...119
Co to jest NUTS? ...119
Jaki nowy podział Polski? ...121
Proponowany nowy podział Polski ...121
Dlaczego taki podział?...122
Czemu służą NUTSY?...123
Najwyższy niepokój ...123
Literatura ...124
V. W OKOWACH UNII EUROPEJSKIEJ 125
1. Co wynegocjowano w energetyce /J. Zimny/...127
Co chciała osiągnąć UE w negocjacjach z Polską? ...127
Pełne otwarcie rynku energii dla konkurencji UE – błąd fundamentalny ...127
Polityka fiskalna UE a interes Polski...128
Jak wykorzystać w Polsce, wsparcie UE dla rozwoju energetyki zasobów odnawialnych?... 129
Na co możemy liczyć i czego wymagać?...130
Jak klęskę negocjacyjną zamienić w sukces Polski? ...130
Koszty ochrony środowiska w energetyce w Polsce .......................................... 131
Co z tego wynika dla Polski? ...132
Jaki model rozwoju energetyki w Polsce? ...132
Co mamy uczynić jako Naród? ...133
Literatura ...134
2. Jak Unia Europejska finansuje projekty w Polsce /J. Sokołowski, J. Zimny/....135
Programy PHARE oraz ISPA ...135
Czego dotyczy ISPA?...136
Projekty ISPA zatwierdzone przez UE w Polsce ...136
Projekty ISPA w Polsce w 2000 roku...137
Analiza projektów ISPA realizowanych w 2000 roku w Polsce. Wnioski ...140
Literatura ...140
3. Program ISPA od 2000r.- Wielki skandal /J. Sokołowski, J. Zimny/...141
Hipoteza fundamentalna...141
Program ISPA od 2000 roku ...141
Projekty ISPA w Polsce w 2000 roku...142
Projekty ISPA w Polsce w 2001 roku ...142
Wnioski ...145
Literatura ...147
4. Prawda o unijnej pomocy w rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce /J. Sokołowski, J. Zimny/...149
Wprowadzenie...149
Program SAPARD...149
PHARE oraz ISPA ...151
5. Program Ramowy UE...151
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) ...152
Zadłużenie gmin i Polski...153
Fundusze strukturalne ...153
Co z tego wynika dla Polski?...154
Podsumowanie ...156
Literatura ...156
VI. WOŁANIE O RATUNEK 157
1. Ratujmy zasoby węgla /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/....159
Wprowadzenie...159
Przyszłość węgla ...160
Zasoby Górnego Śląska...160
Propozycje rozwiązań...161
2. Ratujmy zasoby wody i gospodarkę wodną /J. Zimny, J. Sokołowski, R. H. Kozłowski /...163
Potencjał wodny Polski...163
Zasoby wodne Polski ...163
Stan czystości polskich rzek i jezior kontrolowanych ...164
Zużycie wody w gospodarstwach domowych ...164
Sytuacja wodna w Polsce na tle Europy Zachodniej... 165
Diagnoza ...165
Wnioski końcowe...167
Co robić?...167
Literatura ...168
3. Ratujmy polską gospodarkę morską /J. Sokołowski, J. Zimny/....171
Polska granica morska...171
Gospodarka morska – jak było, jak jest ...171
Jak być powinno, kierunki zmian... 173
Podsumowanie ... 176
Post scriptum...176
Literatura...177
4. Wstrzymać sprzedaż Polskich Hut Stali /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/...179
Wprowadzenie ....179
Światowa koniunktura na rynku stali... 179
Sprzedano huty wraz z koksowniami i kopalniami węgla...180
Polska światową potęgą w produkcji koksu ...180
To wszystko ma przejść w obce ręce? ...180
Czy rząd wiedział co sprzedaje? ...181
Sprzedaż czy darowizna?...181
Co dalej z „prywatyzacją” Polskich Hut Stali?...181
Co na to pracownicy Polskich Hut Stali?... 182
Wnioski dla Parlamentarzystów, NIK i Rzecznika Praw Obywatelskich ...183
5. Na ratunek polskim uczelniom /J. Zimny/...185
Zasoby i potencjał szkolnictwa wyższego w Polsce...185
Działalność badawcza wyższych uczelni...186
Koszty kształcenia ...186
Konieczny rozwój polskiego szkolnictwa wyższego ...186
Generalia...187
Jak będzie w Unii Europejskiej? ...188
Co zostanie z polskiego szkolnictwa wyższego? ... 190
Literatura ...191
VII. NOWE WYZWANIA 193
1. Osaczony człowiek woła o ocalenie /J. Zimny, J. Sokołowski, R. H. Kozłowski/...195
Wprowadzenie...195
Założenia fundamentalne ...195
Drogi naprawy...197
Warunki rozwoju demograficznego Polski ...198
Warunki rozwoju samorządowego Polski ...199
Literatura...201
2. Dokonać wyboru /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/...203
Wprowadzenie ...203
Czas dla Polski ... 203
Katolicka Polska we Wspólnocie Europejskiej.... 203
Jakie prognozy wyborcze i nastroje w UE? ... 204
Co z tego wynika dla Polski?... 204
Bojkot to zdrada interesów narodowych?... 205
3. Przyszłość energetyki świata, Europy i Polski /R. H. Kozłowski, J. Sokołowski, J. Zimny/....207
Wprowadzenie ...207
Kierunki rozwoju...207
Co mamy dalej robić? ... 209
Zielony Kuwejt Europy ...211
A kopaliny? ...211
Warunki rozwoju Polski ...212
Literatura ... 213
4. O własnych siłach – energia z zasobów odnawialnych alternatywą dla gmin, powiatów, województw i całej Polski /J. Sokołowski, J. Zimny/...215
Dotychczasowe tendencje...215
Strategia kontynuacji ...216
Geoenergetyka – alternatywą rozwoju Polski ...216
Warunki rozwoju geoenergetyki ...217
Wariantowe programy ekorozwoju gmin ...219
Społeczna dyskusja i wybór gminnej ekostrategii ... 220
Rola Parlamentu, partii i wyborców ...220
Ekostrategia geoenergetyczna – programem Polski XXIw.... 220
Nauka przed polityką ...220
5. Polska – Zielonym Kuwejtem Europy /J. Sokołowski, J. Zimny/ ...223
Wnioski ogólne ...223
Wytyczne szczegółowe ... 225