Chesterton, Polska i polityka - Wojciech Golonka

Popularno-naukowa pozycja i obszerna synteza, oparta na cytatach z kilkudziesięciu dzieł, przedstawiająca związki z Polską wybitnego angielskiego pisarza i katolickiego apologety Gilberta Keitha Chestertona, oraz jego szeroko rozumianą myśl polityczną.

Autor- Wojciech Golonka, doświadczony badacz i tłumacz dzieł Chestertona, wprowadza czytelnika do filozofii politycznej Chestertona, omawiając wpierw ogólny zarys i genezę jego myśli. Następnie - charakterystykę jego filozofii politycznej, uwzględniając również spojrzenie pisarza na ekonomię, ale także powiązane z polityką istotne aspekty społeczne, jak rodzina czy edukacja i wychowanie.

Wojciech Golonka kontrastuje otrzymany portret myśli Anglika, przedstawiając jego bezpardonową, ale także zabawną krytykę myśli współczesnej oderwanej od wartości i tradycji.

Książka Chesterton, Polska i polityka zawiera również rozdział poświęcony bohaterowi publikacji, jako wizjonerowi historii współczesnej oraz dodatek poświęcony polemicznej analizie jego stosunku do Rewolucji francuskiej. Lektura książki jest dynamiczna i może stanowić bardzo dobre wprowadzenie do pism Chestertona w ogóle.

Chesterton Gilbert Keith

„Zanim rozpoczniemy lekturę jego tekstów (G. K. Chestertona), trzeba nam jasno uchwycić zasadniczą kwestię: stary Chesterton, miał ten denerwujący nasz wiek zwyczaj myślenia ponad intensywnymi emocjami. Na przykład ponad takimi, które powstają przy okazji obchodów podobnych rocznic. Będąc dziećmi naszego antydogmatycznego, sentymentalnego wieku, nie jesteśmy przyzwyczajeni do tak zaangażowanego rozpatrywania prawdziwości czy fałszywości idei i zasad oraz ciągłego podkreślania prawideł powszechnego zdrowego rozsądku i logiki. (...) Niewygodny, zarazem zabawny geniusz Chestertona nie potrzebuje jednak adwokata. Z zarzutu doktrynerstwa wybroni się lepiej sam, wyrywając przy tym niejedną osobę z umysłowego letargu”.

Ze wstępu książki Wojciecha Golonki - Protestantyzm oczami Chestertona

G.K. Chesterton, urodzony 29 maja 1874, zmarł: 14 czerwca 1936. Pisał powieści, wiersze, nowele, eseje, biografie, rozprawy na różne tematy, a nawet sztuki teatralne. Jego twórczość liczy osiemdziesiąt tomów. Ojciec jednej z najbardziej rozpoznawalnych postaci pop-kultury — księdza Browna.
Autor lekkich książek kryminalnych, w których główną rolę odgrywa wspomniany wcześniej ksiądz-detektyw. Do tej pory ta postać inspiruje twórców filmów i seriali, a bezpośrednio na podstawie serii powstało wiele ekranizacji (w Polsce przykładem niech tu będzie znany bohater serialu telewizyjnego - Ojciec Mateusz). W przeciwieństwie do postaci innego słynnego detektywa — Holmesa, Brown skupia się na psychologicznym rozwikłaniu motywów zbrodni, a samą karę pozostawia w rękach Boga.

W 1922 roku Gilbert Keith Chesterton oficjalnie przeszedł na katolicyzm. Było to najgłośniejsze wydarzenie religijne w Europie od czasu konwersji Johna Henry'ego Newmana, około 75 lat wcześniej.

Chesterton był jednym z niewielu publicystów anglosaskich, którzy od razu i całym sercem poparli Polskę w czasie wojny 1920 roku. „Labourzyści — pisał — i różni liberalni idealiści twierdzą, że prawo międzynarodowe może określać i chronić wszystkie granice świata, ale nie powinno określać i chronić granic Polski. (…) Polska to jedyny realny wał obronny przeciw barbarzyństwu… I jeśliby Polska upadła, wraz z nią runąłby szaniec pokoju całego świata.”

Już wtedy także w prasie brytyjskiej i amerykańskiej pojawiały się doniesienia o rzekomych pogromach Żydów w Polsce. Chesterton przeprowadził wraz z bratem i H. Bellokiem własne dochodzenie i ogłosił, że są to kłamstwa.

Propagował swój program ekonomiczny - dystrybucjonizm oraz walczył o przywrócenie drobnej własności rolnej potomkom angielskich chłopów i o uniezależnienie drobnego rzemiosła od wielkiego kapitału. Nie ograniczał się zresztą tylko do słów - w tej sprawie miała być przeprowadzona, pod kierunkiem "Ligi przywrócenia wolności przez dystrybucję własności", konkretna akcja społeczno - polityczna.

Pod koniec życia papież Pius XI nadał mu status komandora rycerskiego plakietą Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego.