Co to jest Filozofia i inne pisma - o. Jacek Woroniecki

Przedstawiamy niepublikowane dotąd teksty wybitnego polskiego tomisty i pedagoga, o. Jacka Woronieckiego OP (1878-1949), który poświęcił się studiom filozoficznym i pedagogicznym, a także pracy jako nauczyciel i kapłan. Jego pisma, zebrane w książce, stanowią cenne źródło wiedzy na temat filozofii, tomizmu, konserwatyzmu, nacjonalizmu i nauczania religii w szkole.

W skład książki wchodzi opracowanie na temat istoty filozofii, które zostało podzielone na pięć kwestii.

O. Jacek Woroniecki OP przedstawia czytelnikom swoje poglądy na temat filozofii, wskazując na jej podstawowe aspekty, takie jak metafizyka, epistemologia, etyka i logika. Studium nad tomizmem w Polsce stanowi kolejny ważny element książki. O. Jacek Woroniecki omawia historię tomizmu w Polsce, jego wpływ na filozofię polską i rolę, jaką odgrywał w życiu politycznym i społecznym kraju.

Rozważania nad istotą i znaczeniem konserwatyzmu są kolejnym ważnym elementem książki. O. Jacek Woroniecki przedstawia czytelnikom swoje poglądy na temat konserwatyzmu, wskazując na jego podstawowe cechy, takie jak przywiązanie do tradycji, respektowanie instytucji i obrona wartości. Omówienie poświęcone nacjonalizmowi w jego różnych formach stanowi kolejny ważny element książki. Autor omawia różne formy nacjonalizmu, wskazując na ich pozytywne i negatywne aspekty.

Refleksje nad nauczaniem religii w szkole są kolejnym ważnym elementem książki. Ojciec Woroniecki przedstawia czytelnikom swoje poglądy na temat nauczania religii w szkole, wskazując na jego podstawowe cele i metody.

Jeden z rozdziałów został poświęcony Henrykowi Sienkiewiczowi.

W publikacji Czytelnik znajdzie sporo cennych, wręcz proroczych, uwag, wniosków i przemyśleń.

W tekście "Co to jest filozofia" o. Jacek Woroniecki wychodzi od porównania filozofii z pospolitym myśleniem i zdrowym rozsądkiem, obszernie przedstawia jej miejsce, jako środka pozwalającego poznawać prawdę, na tle nauk, a następnie skupia się na ponadczasowej i uniwersalistycznej filozofii, ukazując jej podział na poszczególne gałęzie, od logiki po estetykę.

Poniżej fragment eseju, który drukiem ukazuje się po raz pierwszy! 

Nie sposób oczywiście iść tak daleko, jak to chcieli niektórzy filozofowie szkoccy, a później za nimi i francuscy, którzy sądzili, że filozofia jest niczym innym jak tylko prostym rozwinięciem tego wszystkiego, co ludzie zdrowym swym rozsądkiem za prawdę uznają. Wspólne filozofii i zdrowemu rozsądkowi są tylko nieliczne zasady poznania, jak zasada sprzeczności głosząca, że nic nie może jednocześnie być i nie być; zasada przyczynowości, w myśl której każdy skutek winien mieć swoją przyczynę; twierdzenie, że całość jest większa od swej części; lub wreszcie naczelna zasada życia moralnego, że należy czynić to, co uważa się za dobre, a unikać tego, co się uważa za złe. One to są pierwszym i naczelnym przebłyskiem zdolności poznania, która nam daje moc wygłaszania i to najczęściej z całą pewnością sądów twierdzących lub przeczących o wszystkim, co nas otacza, lub co się w nas dzieje. Dzięki tym pierwszym zasadom człowiek posiada pewną wrodzoną zdolność rozumowania, którą można nazwać logiką wrodzoną – dawniej nazywano ją „logica utens”, czyli logika codziennego użytku – i do niej się sprowadza to, co nazywamy zdrowym rozsądkiem. To wrodzone uzdolnienie ludzie posiadają w różnym stopniu doskonałości i przedstawia ono dla nich niezmierną wartość, której nic zastąpić nie zdoła.
 
Filozoficzne myślenie zatem tym różni się od zwykłego myślenia, do którego każdy człowiek obdarzony zdrowym rozsądkiem jest uzdolniony, że świadomie posługuje się ścisłą metodą poznania, dzięki której głębiej przenika istotne składniki rzeczywistości, dostrzega ich związki ukryte przed okiem powierzchownego obserwatora i wiąże wyniki swych badań w jedną organiczną całość".