Dlaczego wierzę? - Ks. dr Franciszek Sawicki

"Jeżeli wierzysz, pomódl się
za tych, którzy nie wierzą"

W religii chrześcijańskiej przedmiotem wiary są prawdy, objawione przez samego Boga. Kto wierzy w Objawienie Boskie, musi oczywiście przyjąć naukę objawioną jako bezwzględnie pewną i obowiązującą prawdę. Niewiara byłaby nieufnością i nieposłuszeństwem wobec Boga. Przejęty właśnie tą pewnością, że dogmaty co do treści swej są prawdą objawioną, uważa Kościół katolicki zachowanie i obronę wiary dogmatycznej za swój święty obowiązek.

Stąd się też tłumaczy, dlaczego Kościół nie toleruje nieuznania nawet jednego dogmatu. Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że możnaby pozostać dobrym katolikiem, choćby się miało pewne zastrzeżenia co do tego lub owego dogmatu, szczególnie jeżeli nie chodzi o nauki fundamentalne. W rzeczywistości zaś nie powstałaby tylko nieznaczna luka w składzie wiary dogma­tycznej, lecz początek ten pociągnąłby za sobą zachwianie całej wiary. Poczęści już dlatego, że każdy dogmat łączy się wewnętrznie z całym szeregiem innych dogmatów, tak iż nieuznanie jednego zmusza logicznie do zaprzeczenia innych. Główna racja zaś jest ta, że zaprzeczenie choćby jednej prawdy objawionej podkopuje podstawę całej wiary, która polega na Objawieniu Boskim. Kto ma pewne zastrzeżenia co do nauki religii chrześcijańskiej, tym samym oświadcza, że nauki tej nie uważa za naukę objawioną, bo w takim razie musiałby ją w całości uznać za prawdziwą. Jeżeli inne artykuły wiary przyjmuje, ponieważ le­piej odpowiadają własnym jego poglądom albo nie sprawiają mu tyle trudności, to wiara ta ostatecznie już nie polega na Objawieniu Boskim, lecz na rozumowaniu własnym, nie będzie więc już wia­rą katolicką w ścisłym znaczeniu. Jest ona może częściowo jeszcze katolicką co do treści, ale nie co do podstawy".

SAWICKI FRANCISZEK

– filozof dziejów, teolog, ur. 13 VII 1877 w Godziszewie (k. Pelplina), zm. 7 X 1952 w Pelplinie. Pochodził z pol.-niem. rodziny. Języka pol. nauczył się dopiero w szkole, w domu rodzinnym posługiwał się tylko językiem niemieckim. Dzięki pomocy stryja ukończył szkołę ludową w Godziszewie, następnie uczył się w Collegium Marianum w Pelplinie, a od 1892 w Klasycznym Gimnazjum w Chełmnie, gdzie w 1896 zdał maturę. Po studiach w seminarium duchownym w Chełmie przyjął w 1900 święcenia kapłańskie. Przez rok pracował jako wikariusz w Gdańsku, stamtąd udał się na studia do Fryburga Badeńskiego.

Od 1903 w seminarium duchownym w Pelplinie wykładał filozofię, prawo kanoniczne, teologię moralną i dogmatykę (do 1952). Pełnił wiele funkcji kościelnych. W okresie międzywojennym proponowano Ks. Sawickiemu. objęcie katedr na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, na UW, a także na KUL, lecz związany z seminarium pelplińskim, propozycji nie przyjął. Publikował prace w czasopismach naukowych i wydawnictwach w językach pol. i niem. W 1951 otrzymał doktorat h.c. KUL. Zainteresowania naukowe S. skupiały się wokół takich dziedzin, jak filozofia, religioznawstwo, prawo kanoniczne, apologetyka, teologia i historia.

O znaczeniu myśli Sawickiego pisano niejednokrotnie, i to w obszarze różnych dyscyplin filozoficznych i teologicznych, prezentując go jako historyka filozofii, teoretyka poznania czy też filozofa „katolickiego”, który w poszukiwaniu prawdy ogólnej potrafi po mistrzowsku jednać różne aspekty, często wręcz przeciwne, we wspólną całość. Najczęściej mimo wszystko, już w okresie dwudziestolecia międzywojennego uważany był za najważniejszego personalistę chrześcijańskiego. Do polskiej szkoły personalizmu zalicza go Leszek Kołakowski, ks. Stanisław Kowalczyk, ks. Marian Rusecki. Inny znawca tej tematyki, ks. Czesław Bartnik, sugeruje wręcz, że Franciszka Sawickiego należy postawić w szeregu eksponowanych personalistów neotomistycznych, takich jak: Jacques Maritain, Peter Wust, Étienne Gilson, Maurice Nédoncelle, a w Polsce Jacek Woroniecki, Wincenty Granat, Mieczysław Gogacz, Mieczysław A. Krąpiec, Karol Wojtyła, Tadeusz Styczeń, Andrzej Szostek.

Jest autorem kilkuset publikacji, z czego najważniejsze z nich to:

Filozofia dziejów, Gdynia [1974]); Die katholische Frömmigkeit (Pa 1921); Die Gottesbeweise (Pa 1926); Die vier Lebensalter. Ein Gang durch das Leben (Pa 1929; Życie ludzkie, Pz 1936); Dusza nowoczesnego człowieka (Pz 1931, 19352); Filozofia miłości (Pz 1934, 19372); Dlaczego wierzę? (Pz 1935, Kr 19482); Filozofia życia (Pz 1936, 19463); Kryzys kultury a religia chrześcijańska (Pz [1937]); Fenomenologia wstydliwości (Wwa 1938, Wr 19863); Filozofia ducha w walce z filozofią życia (Pł 1938); Katolicyzm jako religia osobowości i społeczności (Wwa 1939); Osobowość chrześcijańska (Kr 1947).